الگوی «تفریح سالم» در روزهای خانه‌نشینی

چند هفته‌ای است که مجبور شده‌ایم به خاطر شیوع ویروس جدید در خانه بمانیم و کمتر به کوچه و خیابان سر بزنیم. حتماً همه ما‌ها در این مدت بار‌ها از زبان اعضای خانواده به‌خصوص فرزندانمان این جملات را شنیده‌ایم که «حوصله‌ام سر رفت، خسته شدم، کلافه شدم» و حرف‌ها و گلایه‌هایی از این قبیل. خستگی، بی‌حوصلگی و کلافگی، ازجمله آثار زیاد ماندن در خانه و شرکت نکردن در محافل و مراکز اجتماعی است، به‌خصوص در این زمان که خانه‌هایمان از خانه‌های باصفای حیاط‌دار قدیمی، به آپارتمان‌های کوچک تغییر کرده است. با وجود چنین شرایطی، قطعاً سر کردن در این‌چنین محیط‌هایی می‌تواند برای بزرگ و کوچکمان سخت باشد، اما چه باید کرد؟ مخصوصاً اینکه چند روز دیگر هم عید نوروز ۹۹ از راه می‌رسد و توصیه پزشکان و مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور هم این است که برای قطع زنجیره ابتلا، از مسافرت و دیدوبازدید خودداری کنیم. حالا این سؤال پیش می‌آید که در چنین شرایطی، «الگوی تفریح سالم کدام است؟»؛ همان سؤالی که در مهرماه سال ۱۳۹۱ به‌عنوان یکی از چالش‌های بیست‌گانه «سبک زندگی» در کشورمان، از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح شد تا جوانان و نخبگان کشور، به چاره‌اندیشی درباره آن بپردازند.

از آشتی با یار مهربان تا مزمزه فیلم‌های نوستالژیک
در چنین اوضاع و احوالی، حتماً اولین راهکار صبر و حوصله برای برنامه‌ریزی دقیق است؛ اما این تنها پاسخ نیست، بلکه باید همان‌طور که از مسئولان انتظار داریم تا در زمان بحران، مدیریت کشور را به‌گونه‌ای دیگر در دست بگیرند، خودمان نیز در این شرایط خاص، باید راهکار‌های جدید و الگو‌های تفریحی جدید را به کار ببندیم تا این روز‌های طاقت‌فرسا و خانه‌نشینی اجباری برایمان راحت‌تر شده و حتی دل‌پذیرتر شود، به‌خصوص برای فرزندانی که جنب‌وجوش و تحرک برای شادی و سلامتشان ضروری است. بدون شک، نه در این برهه زمانی، بلکه در تمامی روز‌ها و سال‌های زندگی‌مان هیچ تفریحی سالم‌تر و دوست‌داشتنی‌تر از خواندن کتاب نیست؛ نعمتی که در میان ما ایرانیان متأسفانه تا حد زیادی مهجور مانده و حالا بهترین وقت است تا با این یار مهربان دیروز و غریبه امروزمان، آشتی کنیم و سری به کتابخانه خانه زده و کتاب‌هایی را که مدتی است خاک خورده‌اند، برداشته و آن‌ها را ورق بزنیم. فرزندان را نیز به خواندن کتاب دعوت کنیم، شاید بتوان گفت: بهترین کتاب‌ها در این زمان، کتاب‌های داستانی و رمان خواهد بود، به‌خصوص رمان‌هایی که داستان‌های شاد را به قلم کشیده‌اند.

خواندن کتاب، ورق زدن کاغذهایش و غرق شدن در داستانی مهیج و دور از مشکلات کنونی، باعث می‌شود تا ذهنمان درگیر شده و از اتفاقات روز و اخبار بدی که در رابطه با آن می‌شنویم تا حدی فارغ شده و به‌این‌ترتیب به روح و مغز خود استراحت دهیم. نویسندگان نیز در این مدت در صفحات مجازی و شخصی خود، به معرفی کتاب‌های مختلف پرداخته و خوانندگان را به مطالعه بیشتر دعوت کرده‌اند. به‌طور مثال رضا امیرخانی، نویسنده توانمند کشورمان در این رابطه و در پیامی صوتی که در صفحه مجازی روزنامه فرهیختگان منتشر شد دو کتاب «گاه ناچیزی مرگ» و «برج سکوت» را برای مطالعه در این ایام معرفی کرده است. یکی از راه‌های دیگر برای به کار بردن الگوی تفریحی مناسب برای این ایام، دیدن فیلم‌های خوبی است که شاید به خاطر مشغله‌های روزمره یا غرق شدن در صفحات مجازی موبایل و تبلت فرصت دیدن آن‌ها را نداشته‌ایم. بهتر است پدر و مادر خانواده، ساعاتی از شبانه‌روز را انتخاب کرده، با دیگر اعضا دور هم جمع شده و باهم به تماشای قاب جادویی تلویزیون، سریال‌های شبانه‌اش و حتی انتخاب فیلم‌هایی نوستالژیک و ماندگار دهه‌های ۶۰ و ۷۰ از اینترنت بگذرانند. بخصوص در این ایام دیدن فیلم‌های کمدی و طنز، موجب انبساط خاطر بیشتر و آرامش روحی خواهد بود. این ایام بهترین روز‌ها برای یادگیری است؛ مادران به دختران خود و پدران به پسرانشان می‌توانند کار‌های دستی و فنی را بیاموزند، از آشپزی گرفته تا تعمیر وسایل خرابی که مدتی است بی‌استفاده در گوشه‌ای از خانه افتاده است.

فرصتی برای با هم بودن، به رسم قدیم
سنت دیگری که شاید در این عصر جدید فراموش‌شده و بهتر است احیا شود، بازی‌های دسته‌جمعی و خانوادگی است؛ دور زمانی نیست که در خانواده‌های ایرانی دور هم می‌نشستیم و بازی‌هایی می‌کردیم که هم تمرین کار جمعی بود و هم فرصت تفریح و نشاط؛ بازی‌هایی که حالا دیگر به خاطره تبدیل‌شده، در این روز‌های خانه‌نشینی اجباری و بهداشتی، هم می‌تواند به‌عنوان هدیه نسل قبلی به بچه‌های امروزی یاد داده شود و هم بهانه‌ای باشد برای تفریح سالم و گذران شیرین اوقات فراغت. باید این سنت فراموش‌شده را نیز زنده کنیم و در بازی کردن با فرزندانمان بی‌حوصلگی به خرج ندهیم تا به‌این‌ترتیب، بتوانیم روزگارمان را با دل‌خوشی‌های بیشتری بگذرانیم. یادمان نرود، درست است که این روز‌ها به خاطر ملاحظات بهداشتی و درمانی، کمی سخت می‌گذرد، اما قدر تک‌تک لحظات با هم بودن را بدانیم و در کنار هم بودن را با نگاهی متفاوت تجربه کنیم. قطعاً بزرگ‌ترین نعمت خداوند این است که انسان بتواند در کانون گرم خانواده روز‌های تفریح و استراحت را طی کند؛ نعمتی که در روز‌های کار و گرفتاری کمتر فرصت به دست آوردنش را پیدا می‌کنیم و دنیای مجازی هم به‌قدر کافی از همدیگر جدایمان کرده است. در روز‌های بهار و عید نوروز، اگر خودمان بخواهیم و اراده کنیم، فرصتی برای طلایی برای آموزش سبک زندگی ایرانی اسلامی به فرزندانمان است تا یاد بگیرند، روز‌های سخت و تنگنا را می‌توان با یک انتخاب درست یا با یک ابتکار به‌موقع و هوشمندانه، به فرصتی برای شکوفایی و یادگیری در کنار همدیگر تبدیل کرد.